Trong không khí rộn ràng của những ngày cuối năm, mâm ngũ quả luôn là một phần không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên, thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với ông bà, tổ tiên. Cùng Mai Vàng Tết khám phá mâm ngũ quả của từng vùng miền qua các chia sẻ sau bạn nhé!
Mâm ngũ quả là gì?
Mâm ngũ quả là một mâm trái cây có khoảng 5 loại trái cây khác nhau, thường được bày biện trên bàn thờ tổ tiên trong ngày Tết Nguyên Đán của người Việt.
Mâm ngũ quả có ý nghĩa tâm linh quan trọng trong đời sống người Việt. Theo quan niệm dân gian, số 5 là con số may mắn, tượng trưng cho ngũ phúc lâm môn: Phú (giàu có), quý (sang trọng), thọ (sống lâu), khang (khỏe mạnh), ninh (bình an).
Mâm ngũ quả cũng là biểu tượng của sự đầy đủ, sung túc, cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng.
>>> Xem thêm: 15 Địa Điểm Du Lịch Ngày Tết Đáng Trải Nghiệm
Vì sao cần chưng mâm ngũ quả ngày Tết?
Mỗi vùng miền có một cách bày trí mâm ngũ quả với các ý nghĩa khác nhau. Cụ thể:
Tại miền Bắc
Mâm ngũ quả miền Bắc đạt chuẩn là mâm ngũ quả với đủ các loại trái cây như chuối xanh, bưởi, phật thủ, sung, hồng, quất cảnh, ớt, dứa,… Màu sắc rực rỡ phải hài hòa theo Ngũ hành:
- Kim – màu trắng
- Mộc – màu xanh lá
- Thủy – màu đen
- Hỏa – màu đỏ
- Thổ – màu vàng
Chuối xanh, tượng trưng cho sự quần tụ, sum vầy, được bày theo nải. Bưởi màu vàng, biểu tượng của sự giàu sang, may mắn. Một số gia đình chọn phật thủ thay cho bưởi, lưu giữ linh thiêng trong nhà.
Quả quất cảnh, quả hồng, ớt đỏ với màu sắc đỏ, vàng rực rỡ, biểu tượng cho may mắn, thành đạt. Quả dứa thơm là mong ước về một năm mới an lành và phúc lộc.
Mâm ngũ quả miền Bắc thường bày theo truyền thống, với nải chuối xanh dưới cùng, bưởi giữa, các loại quả khác nhau đặt xung quanh, xen kẻ ớt, quất để tạo điểm nhấn.
Tại miền Trung
Mảnh đất miền Trung là nơi thường xuyên phải đối mặt với thiên tai, bão lũ, và hạn hán, làm cho đất ít màu mỡ và khó trồng cây trái. Do đó, mâm ngũ quả của người miền Trung mang phong cách đơn giản, không quá quan trọng về hình thức, chỉ cần có đủ và thành tâm là đủ.
Các loại trái cây thường xuất hiện trong mâm ngũ quả của người miền Trung bao gồm:
- Thanh long
- Chuối
- Dưa hấu
- Mãng cầu
- Dứa
- Sung
- Cam
- Quýt
Tại miền Nam
Người miền Nam trình bày mâm ngũ quả theo mong muốn “Cầu sung vừa đủ xài”, kỳ vọng năm mới sẽ đủ đầy, phồn thực. Mâm này thường bao gồm 5 loại quả:
- Mãng cầu
- Sung
- Dừa
- Đu đủ
- Xoài
Ngoài ra, người miền Nam tránh thờ cúng một số loại trái cây có âm thanh phát âm giống những từ có ý nghĩa không tốt, như chuối (chúi nhủi, làm ăn không phất lên được), lê (lê lết, đổ bể, dễ thất bại), cam, quýt (quýt làm cam chịu),…
Trang trí mâm ngũ quả miền Nam thường bắt đầu bằng việc đặt đu đủ, dừa, xoài lên mâm trước, vì chúng có hình dáng lớn và nặng, giúp đỡ các loại quả khác không bị văng ra. Sau đó, các loại quả khác được bày lên theo thứ tự.
Các loại trái cây chưng mâm ngũ quả và ý nghĩa từng loại
Dưa hấu
Dưa hấu trong mâm ngũ quả thường được biểu tượng hóa là biểu tượng của sự quần tụ, sum vầy, và đầm ấm.
Màu đỏ tươi của quả dưa hấu không chỉ là biểu tượng của sức sống mà còn là dấu hiệu của những điều tuyệt vời sẽ đến trong năm mới. Sự rực rỡ, tươi tắn của màu đỏ không chỉ làm cho mâm ngũ quả trở nên đẹp mắt mà còn đại diện cho những ước mong về sự may mắn, thịnh vượng và tình duyên hạnh phúc.
Ngược lại, nếu chọn phải những quả đào úa màu, ruột bị rỗng, hay màu sắc không đậm, có thể mang theo điều báo không tốt cho năm mới.
Cam, quýt, quất
Những loại trái cây có màu cam như cam, quýt, quất thường mang ý nghĩa của sự may mắn, tài lộc, và thịnh vượng. Màu sắc tươi tắn của chúng cũng được coi là biểu tượng của sự sáng tạo và năng lượng tích cực.
Ngoài việc trang trí bằng mâm ngũ quả, lựa chọn chậu quất để bày trí trong nhà cũng là một ý tưởng tuyệt vời. Những chậu quất xanh mát, tràn ngập sức sống không chỉ tạo điểm nhấn cho không gian mà còn mang lại sự hưng thịnh và may mắn về mặt tài chính cho cả gia đình.
Quả sung
Quả sung, với hình dáng tròn nhỏ, màu sắc tươi tắn, không chỉ thêm phần sinh động cho bàn trang trí mà còn tượng trưng cho sự sung túc, tràn đầy sức sống.
Quả sung thường được hiểu là biểu tượng của sự giàu có, phồn thịnh, và thịnh vượng. Sự hùng vĩ, mạnh mẽ của quả sung cũng được liên kết với sức mạnh và ổn định.
Xoài
Quả xoài, mặc dù có phần ngụ ý âm hưởng tiếng phát âm “xài,” nhưng thực ra, trong quan niệm dân gian, nó mang đến ý nghĩa tích cực. “Xài” ở đây không chỉ là việc tiêu thụ, chi tiêu mà còn là biểu tượng của sự ấm no, hạnh phúc và thoải mái trong việc chi tiêu mà không lo lắng về thiếu thốn.
Gia chủ chọn quả xoài để trưng bày trên mâm ngũ quả trong ngày Tết thường muốn gửi đi thông điệp tích cực về sự thịnh vượng, phồn thịnh và an khang cho cả năm mới. Đây là một cách sáng tạo và đầy ý nghĩa để thể hiện niềm tin vào một năm mới đầy đủ và may mắn.
Quả dừa
Quả dừa không chỉ là một vật trang trí quan trọng trên mâm ngũ quả mà còn có ý nghĩa tâm linh sâu sắc trong nghi thức Tết của người Nam bộ.
Vào thời điểm giao thừa, gia đình sẽ bổ quả dừa để lấy nước, một hành động truyền thống được xem là mang lại bình an và sức khoẻ cho mọi người trong gia đình. Nước dừa tinh khiết không chỉ thể hiện sự tươi mới mà còn là biểu tượng cho sự khởi đầu mới, tràn đầy năng lượng tích cực cho năm mới.
Đu đủ
Quả đu đủ, khi xuất hiện trong mâm ngũ quả, không chỉ là một phần trang trí tinh tế mà còn mang theo ý nghĩa sâu sắc về tài lộc và thịnh vượng. Với hình dáng độc đáo và màu sắc đẹp mắt, quả đu đủ trở thành biểu tượng cho sự đầy đủ và thịnh vượng trong năm mới.
Quả khóm
Quả khóm thường được xem là biểu tượng của sự sum họp, thịnh vượng, và hạnh phúc trong gia đình. Mùi thơm của quả khóm cũng gợi nhắc về sự ấm áp và thân thuộc.
Một số lưu ý khi trưng bài mâm ngũ quả ngày Tết
Dưới đây là một số lưu ý khi trưng bày mâm ngũ quả ngày Tết:
- Chọn trái cây tươi, ngon, có màu sắc rực rỡ: Trái cây tươi ngon sẽ mang lại vẻ đẹp và sự may mắn cho mâm ngũ quả. Ngoài ra, màu sắc rực rỡ của trái cây cũng tượng trưng cho sự sung túc, thịnh vượng.
- Chọn trái cây có ý nghĩa tốt đẹp: Như đã đề cập ở trên, mỗi loại trái cây trong mâm ngũ quả đều mang một ý nghĩa tốt đẹp riêng. Khi chọn trái cây, cần lưu ý lựa chọn những loại trái cây có ý nghĩa phù hợp với mong muốn của gia đình.
- Chưng mâm ngũ quả ở vị trí trang trọng: Mâm ngũ quả thường được đặt ở bàn thờ tổ tiên, là nơi trang trọng nhất trong nhà. Việc chưng mâm ngũ quả ở vị trí trang trọng thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên.
Sắp xếp mâm ngũ quả hài hòa, cân đối: Khi sắp xếp mâm ngũ quả, cần chú ý sắp xếp sao cho hài hòa, cân đối, không quá cao hoặc quá thấp, không quá to hoặc quá nhỏ. Ngoài ra, cần sắp xếp mâm ngũ quả sao cho các loại trái cây có ý nghĩa tương ứng với nhau. - Tránh bày các loại trái cây có gai nhọn, có mùi hắc: Theo quan niệm dân gian, các loại trái cây có gai nhọn hoặc có mùi hắc mang lại điềm xui xẻo. Do đó, cần tránh bày các loại trái cây này trong mâm ngũ quả.
Ngoài ra, có thể trang trí thêm mâm ngũ quả bằng các loại hoa, lá, giấy màu,… để mâm ngũ quả thêm đẹp mắt và ấn tượng.
>>> Xem thêm: 10+ Địa Điểm Vui Chơi Dịp Tết Tại Sài Gòn
Kết luận
Trong văn hóa Việt Nam, mâm ngũ quả không chỉ là một truyền thống mà còn là biểu tượng đậm chất tâm linh, kết nối con người với những giá trị truyền thống, tôn giáo.
Theo dõi Mai Vàng Tết để cập nhật tin tức hữu ích bạn nha!
DỊCH VỤ CHO THUÊ MAI VÀNG TẾT CỦA SABAY GROUP
- Địa chỉ: 99 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, TP HCM
- Điện thoại: 0948789922 ( Mr. Thiện)
- E Mail: infor@ Maivangtet.vn
- Website: Maivangtet.vn
- Fanpage: facebook.com/ Maivangtet
- Youtube: https://www.youtube.com/@thueMaivangtet
